د پښتو لرغونو ادبياتو کميت او Ú©ÙŠÙيت
Author(s): پوهاند دوکتور Ù…Øمداسمعیل یون
Abstract: له پښتو لرغونو ادبياتو څخه زموږ مقصد د پښتو ادبياتو Ù„Ø±ØºÙˆÙ†Û Ø¯ÙˆØ±Ù‡ ده. دا دوره Ú†Û Ù„Ù‡ (۱۳۹هـ Ù‚) يا د امير کروړ د ژوند له Ø²Ù…Ø§Ù†Û Ú…Ø®Ù‡ بيا تر (۱۰۰۰هـ.Ù‚ کال) تر Øدودو ÙŠØ§Ù†Û Ø¯ شيخ Ù…Øمد ØµØ§Ù„Ø Ø§Ù„Ú©ÙˆØ²ÙŠ د ژوند تر Ø²Ù…Ø§Ù†Û Ù¾ÙˆØ±Û Ø±Ø³ÛÚ–ÙŠØŒ ټول ټال (Û¹Û°Û°) کلونه شاوخوا يا نهه Ù¾ÛÚ“Û Ø²Ù…Ø§Ù†ÙŠ بهير په غÛÚ– Ú©Û Ø±Ø§Ù†ØºØ§Ú“ÙŠ.
په Ø¯Û (Û¹Û°Û°) کلونو شاوخوا Ú©Û Ù¼ÙˆÙ„ ټال د (Û²Û¸) تنو شاعرانو شعرونه شته، Ú†Û Ù„Ù‡ شکلي پلوه په بÛلابÛلو ملي Ùورمونو Ú©Û ÙˆÙŠÙ„ شوي دي. خو د قصيدÛØŒ غزل، رباعي او مثنوي په Ùورم Ú©Û Ø´Ø¹Ø±ÙˆÙ†Ù‡ هم په Ú©Û Ø´ØªÙ‡ØŒ Ú†Û Ø¯Ø§ له عربي څخه راغلي شعري Ùورمونه Ú«Ú¼Ù„ Ú©ÛÚ–ÙŠ. په Ø¯Û Ø¨ØØ« Ú©Û Ù…ÙˆÚ– د پښتو لرغوني ادب پر شکلي او Ù…Øتوايي Ùورمونو بØØ« نه کوو. ÙŠÙˆØ§Ø²Û Ø¯ Ø¯Û Ø²Ù…Ø§Ù†ÙŠ بهير پر کميت او Ú©ÙŠÙيت لنډه رڼا واچوو:
د Ø¯Û Ø®Ø¨Ø±Û ÙŠØ§Ø¯ÙˆÙ„ هم ضروري دي، Ú†Û Ù„Ù‡ کمي او Ú©ÙŠÙÙŠ پلوه د ÙŠÙˆÛ Ú˜Ø¨Û Ø¯ ادبياتو ارزونه اسانه کار نه دی. په تÛره بيا دا Ú†Û Ø¯ ادبياتو د Ú©ÙŠÙيت او يا Ú©ÙŠÙÙŠ Øجم معلومول د رياضي د کوم Ùورمول په واسطه نه ترسره Ú©ÛÚ–ÙŠØŒ Ú†Û Ø¯ هغو له Ù…Ø®Û Ù¾Ù‡ Ø§Ø³Ø§Ù†Û Ø³Ø±Ù‡ د يو ادبي اثر معنوي Øجم او Ú©ÙŠÙيت معلوم Ú©Ú“Ùˆ. په Ù†Ú“Û Ú©Û ÚÙŠÙ†Û Ø¯Ø§Ø³Û Ú˜Ø¨Û Ø´ØªÙ‡ Ú†Û Ù„Ø±ØºÙˆÙ†Û Ø§Ø¯Ø¨ÙŠ پانګه ÙŠÛ Ø²ÙŠØ§ØªÙ‡ ده، خو د وخت په تÛرÛدو سره ÙŠÛ Ø®Ù¾Ù„ هغه ادبي برم، شان او شوکت له لاسه ورکړی دی، ÚÙŠÙ†Û Ù†ÙˆØ±Û Ú˜Ø¨Û Ø¨ÙŠØ§ Ø¯Ø§Ø³Û Ø¯ÙŠ Ú†Û Ù¾Ø®ÙˆØ§Ù†Û Ù¾Ø§Ù†Ú«Ù‡ ÙŠÛ Ú‰Ûره زياته نه ده، خو وروسته ÙŠÛ ÙˆØ¯Ù‡ Ú©Ú“Û Ø¯Ù‡. د يوناني Ú˜Ø¨Û Ù„Ø±ØºÙˆÙ†ÙŠ ادبيات دومره بډايه وو Ú†Û ØªØ± ننه Ù¾ÙˆØ±Û ÙŠÛ Ø§Ø¯Ø¨ÙŠ Ù†Ú“Û ØªØ± اغÛØ²Û Ù„Ø§Ù†Ø¯Û Ø¯Ù‡ØŒ خو په وروستيو Ú…Ùˆ Ù¾Ûړيو Ú©Û ÙŠÛ Ø¨ÙŠØ§ هغه شان جلال او عظمت نه درلود Ú†Û ØªØ± ميلاد ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ø§Ùˆ لومړيو ميلادي Ù¾Ûړيو Ú©Û ÙŠÛ Ú©ÙˆÙ… قوت Ùˆ. انګليسي ژبه تر (Û±Û·) Ù¾ÛÚ“Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ په غوړÛدو شوه او اوس د Ù†Ú“Û Ú‰Ûر معتبر ادبي، علمي او هنري اثار په Ù‡Ù…Ø¯Û Ú˜Ø¨Ù‡ Ú©Û Ù…ÙˆØ¬ÙˆØ¯ دي. پښتو ادبياتو او پښتو Ú˜Ø¨Û Ù‡Ù… د خپل ژوندانه په بهير Ú©Û Ø¯ لوړتيا او Úوړتيا، يا Úوړتيا او لوړتيا بÛلابÛÙ„ پړاوونه وهلي، د Ø²Ù…Ø§Ù†Û Ù„Ù‡ سختو او خونړيو ناتارونو سره سره ÙŠÛ ØªØ± موږه Úان ژوندی رارسولی او زموږ د نيکونو د ادبي Ù¾Ø§Ù†Ú«Û ÙŠÙˆÙ‡ برخه ÙŠÛ ØªØ± موږه Ù¾ÙˆØ±Û Ø®ÙˆÙ†Ø¯ÙŠ Ø±Ø§Ø±Ø³ÙˆÙ„Û Ø¯Ù‡. د Ø¯Û Ù„ÙˆÚ“ØªÙŠØ§ او Úوړتيا د Ú©Ú–Ù„ÛÚ†Ù† بهير په باب هر اړخيز بØØ« Ú©Ûدلی شي، خو موږ دلته غواړو ÙŠÙˆØ§Ø²Û Ø¯ پښتو ادبياتو د Ù„Ø±ØºÙˆÙ†Û Ø¯ÙˆØ±Û Ø¯ ادبياتو د کميت او Ú©ÙŠÙيت او بيا د هغو د دواړو د Ù¾Ø±ØªÙ„Ù†Û Ù¾Ù‡ باب يو Ú…Ù‡ معلومات ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ú©Ú“Ùˆ. دلته به د Ø¯Û Ø¯ÙˆØ±Û Ø¯ شعرونو د څومره والي په باب هم Ú…Ù‡ ووايو او د هغوی څرنګوالی به هم له هنري پلوه يو ÚÙ„ له نظره تÛر Ú©Ú“Ùˆ.
Pages: 174-176 | Views: 670 | Downloads: 233Download Full Article: Click Here
How to cite this article:
پوهاند دوکتور Ù…Øمداسمعیل یون. د پښتو لرغونو ادبياتو کميت او Ú©ÙŠÙيت. Int J Multidiscip Trends 2022;4(1):174-176.